Στό ύψος τών παραδόσεών του
Αναμνήσεις τού τότε Αμερικανού Πρεσβευτού
Θά ήθελα νά σάς διηγηθώ εδώ δυό ιστορίες σχετικές μέ τόν Στρατηγό Μεταξά, πού δείχνουν όλη τήν απλότητα καί τήν ευθύτητα τής αντιδράσεώς του, στίς απειλές εις βάρος τής ακεραιότητος τής Ελλάδος.
Όταν ο Γκράτσι, ο Ιταλός Πρεσβευτής, έφθασε στό ανεπιτήδευτο σπίτι τού Στρατηγού στήν Κηφισιά, γιά νά παρουσιάση τό τελεσίγραφο της Κυβερνήσεώς του, όπως ξέρετε, ήταν 3 τό πρωί. Ο Στρατηγός βιαστικά φόρεσε τήν ρόμπα του καί κατέβηκε στό μικρό σαλόνι. Αφού διάβασε τούς όρους τού εγγράφου πού τού έδωσε ο Γκράτσι, σήκωσε τό κεφάλι του, τόν κοίταξε καί είπε:
«Κύριε Πρεσβευτά, αυτό τό τελεσίγραφο λήγει στίς έξι η ώρα. Είναι τώρα, περασμένες τρείς. Αλλά, κύριε Πρεσβευτά, ούτε τό σπίτι μου δέν θά μπορούσα νά σάς παραδώσω σέ τόσο λίγο χρόνο, πόσο μάλλον τόν τόπο μου!»
Αργότερα, όταν επισκέφθηκα τόν Μεταξά καί πήγα νά τόν συγχαρώ, εκείνον καί τήν κυβέρνησή του, γιά τήν θαρραλέα τους στάση (δέν ξέραμε τότε ακόμα, πώς οι Ελληνικές λόγχες καί τά ορεινά κανόνια επέπρωτο νά υπερισχύσουν), ο Μεταξάς μέ κοίταξε, μέ τά μάτια διάπλατα από απορία, θυμάμαι, καί είπε: «Πρέπει κανείς νά ζή στό ύψος τών παραδόσεών του ..»
Αλλά κι' ο Βασιλεύς συμμερίζεται αυτή τήν ηρωική απλότητα ... Σέ όλη τήν διάρκεια τού πολέμου στάθηκε ως βράχος ακλόνητος, χάριν τής αρχής ότι η Ελλάδα δέν υποχωρεί σέ απειλές. Καί τό εκανε αυτό μέ όλη τήν, γεμάτη χάριν, απλότητα πού ο παππούς του είχε μάθει νά εκτιμά στούς θαυμαστούς Έλληνες χωρικούς πού δρουν καί πότε-πότε ακόμα μιλούν όπως ακριβώς μιλούσαν στίς ημέρες τού Ομήρου.
Μία νύχτα, κατά τήν διάρκεια μιάς ιταλικής επιδρομής, τόν ρώτησα τί εσκόπευε νά κάνη εάν οΙ Γερμανοί επετίθεντο. Η απάντησή του πάντα θά μείνη ζωντανή στήν μνήμη μου: Εξήγησε πώς η Ελλάδα, μέ τήν Ιστορία καί τήν παράδοσή της, δέν θά μπορούσε ποτέ νά υποκύψη άνανδρα στόν επιδρομέα, όπως έκαναν, ακόμα καί τότε, άλλα μικρά κράτη, φιλώντας τό χέρι τού σφετεριστού. Η μικρή Ελλάδα δέν μπορούσε νά προδώση τό μεγαλείο της ...
Lincoln Macveagh
«The Greek Miracle. GREECE FIGHTS :ΤΗΕ PEOPLE BEHIND ΤΗΕ FRONT»
Edited by Homer W. Davis
(σελ. 163)